- Açıq ürək əməliyyatı diaqnozu angioqrafiyadan sonra verilə bilər. Birinci biz angioqrafiyanı edirik, damarlardakı vəziyyəti görürük. Angioqrafiyadan əvvəl xəstə bəzi müayinələrdən keçməli və müəyyən analizləri verməlidir.İnsanın əsas 3 damarında daralma sayı çoxdursa, yəni damarlarda daralma faizi çoxdursa, bu halda açıq ürək əməliyyatı üçün tövsiyyə veririk. Bu hal adətən şəkər xəstələrində baş verir. Əgər daralma sayı azdırsa biz birinci növbədə stent məsləhət görürük. O cümlədən kəskin infartkla gələn xəstələrdə stent daha məsləhətlidir.

- Son illər stent qoyulmasında artım müşahidə olunur. Bunun səbəbi həm diaqnostika sahəsində olan irəlləyişlə bağlıdır, bundan başqa insanların öz sağlamlığına fikir verməsi ilə bağlıdır. Yəni vətəndaşlar vaxtı-vaxtında həkim yanına gələrək öz sağlamlıqlarını qoruyurlar. Lakin stent qoyulmasının şərtləri və göstərişləri var. Stentin qoyulmasına səbəb damarların 70 faiz üstündə daralma olan daralmalardır. Əgər xəstədə belə hal varsa biz ondan stentin qoyulmasını tövsiyə edirik. Bu da öz növbəsində kəskin infarktin qarşısını almağa kömək edir.

- Xeyr, burada yaş fərqi rol oynamır. Bizim 28 yaşdan 86 yaşa kimi xəstəmiz var ki, onlara stent qoyulub. Burada irsiyyət, genetik faktlar rol oynayır.

- İnvaziv prosedurlarla digər prosedurlardakı kimi risklər var. Risklərin ümumi faizi 1000/1 az təşkil edir. Bunların içində insult, qanaxma, damarların cırılması, hətta ölüm riskləri var. Həmçinin alergik reaksiyaları da bura daxil etmək olar.

- İnvaziv prosedurların birinci məqsədi diaqnozu düzgün qoyma, digəri isə xəstəni sağaltmaqdır. Bu prosedurları etməkdə məqsəd xəstənin ömrünü  uzatmaqdır, onun yaşayış səviyyəsini yüksəltməkdir.

- İnvaziv prosedurlardan sonra xəstə əgər anju olunubsa və damarlarda ciddi darlıq yoxdursa biz tərəfdən müalicə yazılır ki, darlıq artmasın. Kəskin infartktın qarşısını almaq üçün müəyyən qan duruldacaq dərmanlar məsləhət görürük. Bir məqamı da xüsusi vurğulamalıyam ki, ürək xəstələri xroniki xəstələr sayıldığı üçün mütamadi olaraq həkim nəzarətində olmalıdırlar. Həkimin tövsiyəsinə uyğun olaraq il boyu müəyəən prosedurlardan keçməlidir.

- Əgər xəstəyə stent qoyulubsa onda daha ciddi müalicə alır. Qan duruldan terapiya, ürək çatışmamazlığı terapiyası, həmçinin əgər xəstənin təzyiqi varsa ona uyğun müalicə almalıdır.

- Ümumiyyətlə əgər xəstədə stent varsa və ya yoxdursa mütləq gündəlik qida rejiminə əməl edilməldir. Çünki son vaxtlar ürək xəstələrinin artmasının bir səbəbi də düzgün qidalanmanın olmaması ilə bağlıdır.Ürək xəstələri öz qidalarında daha ciddi fikir verməlidirlər.

- Əgər xəstə bilirsə onun ürəyində müəyyən problemlər var o hər zaman öz üzərində həkimin təyin etdiyi dərmanları gəzdirməlidir. Yəni dərman qəbulu davamlı şəkildə olmalıdır. Xəstə özünü bir müddət yaxşı hiss edirsə bu o demek deyil ki, dərmanların qəbulunu kəsməlidir. Bir çox xəstələr belə hallarda dərman qəbulundan imtina edirlər. Bu düzgün hal deyil. Yay aylarında tərləmələr tez-tez baş verir. Bədəndə su itkisi olur. Bununla da qan daha tez laxtalanmağa başlayır. Hətta heç bir problem olamayan insanlarda müəyyən problemlə meydana çıxır. Bunun üçün isti vaxtlarda insan gərək günün altında maksimum dərəcədə az olsun. Daha çox maye qəbul etməlidir. Ümumiyyətlə isə səhhətində hansısa problem çıxırsa vatı-vaxtında həkimə müraciət etməlidir.

- Arterial hipertenziya – arterial təzyiqin (AT) 140/90 mm.c.süt-dan yuxarı qalxmasına deyilir. Hipertoniya xəstəliyi ayrıca bir xəstəlik olub əsas və aparıcı əlaməti AT-in qalxmasıdır.

- Hipertoniya xəstəliyi birincili və ikincili ola bilər. Xəstəliyin yaranma səbəbi 85 faiz hallarda ideopatikdir, yəni səbəbi məlum deyil. Buna baxmayaraq irsi-genetik amillərin və sağlam həyat tərzinin olmaması xəstəliyə gətirib çıxaran risk faktorlarındandır. 

- Arterial təzyiqin qalxması çox zaman əlamətsiz olur və yalnız təsadüfən ölçmə zamanı aşkarlanır. Əlamətlər olduqda isə bu adətən özünü başağrıları, başgicəllənmə, ürəkdöyünmə, ümumi halsızlıq şəklində göstərir.Bundan başqa arterial təzyiqin qalxması göz, böyrəklər, beyin, ürək və sorqanların fəaliyyətinə mənfi təsir göstərir və onları zədələyir. Simptomatik hipertoniyanın digər əlamətləri əsas xəstəlikdən asılıdır. Belə ki, böyrək mənşəli hipertenziyada beldə ağrılar, nikturiya (gecələr sidiyə getmə), İtsenko-Kuşinq sindromunda piylənmə, feoxromositomada arıqlama və s. müşahidə olunur

- Arterial Təzyiq - sistolik və diastolik olmaqla iki qrupa bölünür. Normal arterial təzyiq 120/70 mm.civə sütunu olmalıdır

- Uzun müddət müalicə olunmayan yüksək təzyiq miokard infarktına, insulta, ürək çatışmazlığına, qulaqcıqların səyrici aritmiyasına, aşağı ətraf damarlarının xəstəliklərinə, görmə qabiliyyətinin itirilməsinə və böyrək çatışmazlığı kimi fəsadlara yol aça bilər.Bu baxımdan il ərzində 2 dəfə check-up müayinəsindən keçmək tövsiyyə olunur

- Hipertoniya əsasən xroniki xəstəlik sayıldığına görə daimi gündəlik dərmanların qəbuluna ehtiyac duyulur. Müalicədə istifadə olunan dərmanların böyük hissəsi həblər formasında olur Hipertoniyanın müalicəsində həmçinin zərərli vərdişlərdən uzaq durmaq, nikotin, alkoqollu və energetik içkilər və hər hansı kimyəvi toksik maddələr qəbulundan imtina etmək lazımdır. Eyni zamanda  fiziki aktiv həyat sürmək, artıq çəkidən azad olmaq, açıq havada çox vaxt keçirmək, bədəndə günəş şüalarının normal dərəcədə təsirindən yaranan D vitamininin səviyyəsini artırmaq, duzun qəbulunu azaltmaq, stresdən uzaq durmaq, yuxu rejimini normaya salmaq müsbət nəticəyə nail olunmasında mühüm əhəmiyyət kəsb edir.