Suallarınıza damar cərrahı
Səbuhi Dadaşov cavab verir
Dr. Səbuhi Dadaşov 2007-ci illərdə Azərbaycan Tibb Universitetinin müalicə-profilaktika fakültəsini fərqlənmə diplomu ilə bitirib. 2007-2009-cu illərdə İ.M. Seçenov adına Moskva Tibb Akademiyasında kliniki ordinaturada təhsil alaraq həkim-ordinator, 2009-2012-ci illərdə İ.M. Seçenov adına Birinci Moskva Dövlət Tibb Universitetində aspiranturada təhsilini «2007-2015-ci illərdə Azərbaycan gənclərinin xarici ölkələrdə təhsili üzrə Dövlət Proqramı» çərçivəsində davam etdirmiş, həmin Universitetin 1 nömrəli universitet klinik xəstəxanasında həkim-aspirant kimi çalışmışdır.
Dr.Səbuhi Dadaşov daim öz üzərində işləyir, dünya mətbuatını izləyir və tibb sahəsində qazanılan nailiyyətlərlə tanış olub öz təcrübəsini zənginləşdirir. 2007-2012-ci illərdə Rusiya Federasiyasında ürək-damar cərrahiyyəsinin müxtəlif bölümlərini əhatə edən elmi-praktik kurslar keçmiş, bir çox konfransların, konqreslərin iştirakçısı olmuş və elmi işi barəsində məruzələrlə çıxışlar etmişdir. 2011-ci ildə İ.M.Seçenov adına Birinci Moskva Dövlət Tibb Universitetində ultrasəs müayinəsi üzrə kurs keçmişdir.
Dr.Səbuhi Dadaşov bir sıra “Angiologiya və ürək-damar cərrahiyyəsi”, “Həkim”, “Cərrahiyyə” və digər elmi jurnallarda çap olunmuş 8 məqalənin müəllifidir.
13.11.2012-ci ildə tibb elmləri namizədi elmi dərəcəsi almaq üçün “Daxili yuxu arteriyasının patoloji deformasiyasının cərrahi müalicə taktikası” mövzusunda dissertasiya işi müdafiə etmişdir.
TEZ-TEZ VERİLƏN SUALLAR:
- Beyin qan dövranının kəskin pozulması nəticəsində beyinin sinir hüceyrələrinin ölümü insult adlanır.
- İnsultun 2 növü var: qan təchizatının çatışmazlığı olan işemik insult və qansızma olan hemorragik insult. İşemik insult - qan təchizatının çatışmazlığı nəticəsində beyinin ocaqlı zədələnməsindən əmələ gələn, 24 saatdan çox çəkən və ya bir sutka ərzində ölümə gətirib çıxaran nevrolojı simptomların kəskin inkişafı ilə xarakterizə olunan sindromdur. Qansızma insultu - beyin arteriyasının travmatik səbəbdən qeyri-tramvatik partlaması partlaması və qanın kəllədaxili sahəyə axması nəticəsində beyin qan dövranının kəskin pozulmasıdır.
- Bədənin hər hansı hissəsində, xüsusən də sifət, əl və ayaq daxil olmaqla bədənin bir tərəfində əzələ zəifliyinin əmələ gəlməsi və ya hissiyyatın zəifləməsi, görmənin pozulması, şifahi nitqin və ya nitqin başa düşülməsinin pozulması, hərəkətlərin koordinasiyasının pozulması, baş gicəllənməsi, udma qabiliyyətinin pozulması, qəflətən başlayan, xüsusən də ürəkbulanma, qusma ilə müşayiət olunan qeyri-adi dərəcədə kəskin baş ağrısı və ya qıcolma tutmaları, yaddaşın qəflətən pozulması, şüurun pozulması insultun əlamətləri ola bilər.
- 20-25% hallarda beyinə qansızma nəticəsində inkişaf etmiş insulta, 75-80% hallarda isə işemik insulta rast gəlinir.
- Ateroskleroz xəstəliyi nəticəsində beyini qidalandıran damarların daralması və ya tutulması, ürəkdən tromboemboliya, təziqin düşməsi nəticəsində, təziqin qalxması nəticəsində beyindaxili kiçik damarların zədələnməsi nəticəsində işemik insult inkişaf edə bilər.
- İşemik insult 38% hallarda boyundan beyinə gedən-yuxu və onurğa arteriyalarının daralması və ya tutulması nəticəsində yaranır.
- Əlbəttə, Ultrasəs Rəngli Doppler müayinəsi ilə bu damarlarda olan darlıqlar aşkarlanır və lazımı müalicə taktikası seçilir.
- Əslində vaxtı-vaxtında müayinə olunub, bu arteriyalarda olan ciddi darlıqlara müdaxilə olunarsa, pasiyent insult olmaz, amma əgər insult artıq olubsa belə, o darlıqlar aradan qaldırılmalıdır ki, təkrar insult olmasın.
- Yuxu arteriyalarının darlıqları zaman ya açıq əməliyyat üsulu ilə aterosklerotik darlıqlar təmizlənir və damarın mənfəzi açılır, ya da angioqrafiya üsulu ilə kiçik dəlikdən girilərək darlıq olan hissə balon ilə genişləndirilir və həmin hissəyə stent yerləşdirilir.
- Əgər başağrısı, baş gicəllənmə, ətraflarda birtərəfli əzələ zəifliyi və ya hissiyyat zəifliyi varsa, ələxsus keçmişdə insult diaqnozu qoyulubsa, onda mütləq boyun damarlarıının Ultrasəs Rəngli Doppler müayinəsi olunub yoxlanılmalıdır.
- Əksər tətqiqatlar göstərir ki yaş artıqcan işemik insult olma ehtimalı artır və 40 yaşa kimi az rastlanır, amma bu o demək deyil ki 20 yaşında nevroloji əlamətləri olan insan insult olmur, əlamət varsa mütləq yoxlanmaq lazımdır, əgər əlamətlər yoxdursa, amma yaşınız 50-dən çoxdursa və ürək-damar xəstəliyiniz varsa, yenə də profilaktik müayinədən keçmək lazımdır.