Rubrikamızın bugünkü buraxılışınıda biz ayaqqabı haqqında danışacağıq. Ayaqqabıların qamət ve ümumi sağlamlığa təsiri haqqında danışanda çox vaxt ilk oncə dikdaban ayaqqabılar yadımıza düşür.
• Dikdaban ayaqqabılar
Uzun zamandır xanımlar estetik səbəblərə görə dikdaban ayaqqabılar geyinirlər. Bu cür ayaqqabı xanımı daha hündürboy ve cazibədar göstərir. Gözəl və cazibədar olmaq hər bir xanımın arzusu olsa da, eyni zamanda bu cür dikdaban ayaqqabı onu geyinən xanımın həm qamətinə, həm də ümumi sağlamlığına mənfi təsir göstərə bilər.
Dikdaban ayaqqabı bədənin ağırlıq mərkəzini qabağa çəkir. Onurğa və oynaqlar bunu kompensasiya etmək məcbüriyyətində qalır, onurğa və baş orta oxundan əyilir, çanaq və onurğanın döş hissəsi arxaya gedir, nəticədə bel, kürək və digər nahiyələrin əzələləri yüklənir və gərginləşir. Yeriş zamanı normal addımların uzunluğu ve tezliyi dəyişir – bu, normal bədən balansının pozulmasından xəbər edir. Balansın pozulması həm travmatik yıxılma riski yaradır, həm də qamət dəyişikliklərinə yol açır. Ayaq biləyin hərəkəti dik dabanlı ayaqqabıda məhdudlaşır, eyni zamanda yeriş üçün bu oynağın hərəkəti çox vacıbdir. Ayağın axill vətəri və baldır əzələlər qısalır ve bərkiyir. Pəncənin barmaq hissəsinə əlavə yük düşür və bu bir çox problemlərin yaranmasına, ya da kəskinləşməsinə yol açır. Bunların arasında böyük barmağın hallux valgus deformasiyası (el arasında «podaqra» deyilən, amma bu metabolik xəstəliklə əlaqəsi olmayan bir vəziyyətdir), nevroma və s. kimi xəstəlikləri qeyd etmək olar. Dizlər də əlavə gərginliyə düşür, oynağın iç strukturları daha tez zədələnməyə meyilli olur.
Beləliklə, bunlari nəzərə alaraq dikdaban ayaqqabı aşağıdakı vəziyyətlərdə sağlamlığınıza daha çox mənfi təsir göstərir: bel ağrısı və oturaq sinirin sıxılması, skolioz və digər onurğa deformasiyaları, aşagı ətrafların oynaq və vətər xəstəlikləri (artroz ve tendinit) və s. Bu problemlərdən əziyyət çəkirsinizsə, dikdaban ayaqqabıdan çalışın, uzaq durun.
• Yastıdaban ayaqqabılar
Yastıdaban ayaqqabılar son vaxtlar daha çox populyar olub. Dikdabandan yastıdabana keçilməsi daha sağlam bir alternativ kimi görünsə də, bu növ ayaqqabının da müəyyən mənfi cəhətləri ilə rastlaşa bilərsiniz. Onların sırasında ən tez rast gəlinən ayaq pəncəsinin zədələnməsi və plantar fasseitdir. Plantar fassiya dabanı ayaq barmaqları ilə birləşdirən bağdır. Ayaq pəncəsinin altı normada yastı deyil, onun müəyyən forması var. Yastıdaban ayaqqabıda pəncəmiz bu formaya uyğun dəstək almayanda, bu bağ zədələnə bilər və güclü ağrılar yaranar.
Yastıdaban ayaqqabının anatomik formasını saxlayan içlik varsa, o yaxşı seçim ola bilər. İçlik də kifayət qədər yumşaq olmalıdır, tam sərt içlik ağrı və narahatçılıq verə bilər.
• “Ortaq məxrəc” və məsləhətlər
Balaca daban (2-4 sm) düz qamətə müəyyən dəstək verə bilir. Belin təbii S formasının saxlanmasına kömək edir ve bel əzələlərinin gərginliyini azaldır. Eyni zamanda balaca daban ayaq əzəzlələrini müəyyən tonusda saxlayır. Ayaqlarda venoz sirkulyasiyası zəif olan insanlarda bu müəyyən pozitiv effekt verə bilər - ayaqlardan maye çəkilməsinə yardımçı ola bilər.
Beləliklə, dress koda görə əgər siz dikdaban geyinməlisinizsə, aşağıdakı məsləhətlərə fikir verin:
• Ayaqqabı seçəndə dar burnu olanları seçməyin, yumru ve kvadrat formasına üstünlük verin (dar burunluda daha çox sıxılma və zədələnmə olur)
• Dabanlı ayaqabınızı qısa müddət geyinin;
• Dəri içlik olan ayaqqabılara üstünlük verin;
• Təzə ayaqqabı seçəndə günortadan sonra alın - bu vaxtlarda ayağınızın ölçüsü maksimaldır;
• 3-4 santimetr dabana üstünlük verin.
Bu sadə tövsiyələr sizə düzgün ayaqqabı seçimi üçün kömək edə bilər. Siz bel, kürək ağrılarından və digər problemlərdən əziyyət çəkirsizsə, əsas müalicəsi ilə əlavə ayaqqabı seçiminə də diqqətlə yanaşın.
Gələn dəfə biz çox geniş rast gəlinən problem - bel ağrılarından danışacağıq. Bizi izləyin!
